Το διαδίκτυο, στη δίνη των τάσεων και των φευγαλέων εμμονών, περιλαμβάνει εδώ και καιρό τη γοητευτική ιδέα του «Ταξιδιώτη στον Χρόνο». Εδώ δεν πρόκειται για τυπικούς συνομωσιολόγους που ψιθυρίζουν για το φαινόμενο της πεταλούδας. Αντίθετα, δημοσιεύουν σχολαστικά κατασκευασμένα, ανησυχητικά πειστικά βίντεο που ισχυρίζονται ότι είναι στιγμιότυπα του μέλλοντος, ή ακόμη και του παρελθόντος. Και γίνονται viral.
Ξεκίνησε διακριτικά. Ένα θολό κλιπ ενός πολυσύχναστου δρόμου του Τόκιο, αλλά με ιπτάμενα οχήματα να γλιστρούν σιωπηλά πάνω από την κίνηση. Στη συνέχεια, μια σύντομη, τρεμάμενη ηχογράφηση μιας συναυλίας, ο καλλιτέχνης μια ολογραφική προβολή που τραγουδά τραγούδια που κανείς δεν αναγνώριζε. Σύντομα, η σταγόνα έγινε πλημμύρα. Οι «Ταξιδιώτες στον Χρόνο» είναι παντού, δημοσιεύοντας αποσπάσματα φαινομενικά αδύνατων τεχνολογιών, ιστορικών ανωμαλιών, και ακόμη και αποσπάσματα μελλοντικών δελτίων ειδήσεων.
Αυτό που ξεχωρίζει αυτά τα βίντεο δεν είναι μόνο το εξωφρενικό περιεχόμενό τους, αλλά η παράξενη ρεαλιστικότητά τους. Τα «σφάλματα» που υποτίθεται ότι προδίδουν τη χρονική τους προέλευση είναι σχολαστικά σχεδιασμένα: ένα τρεμόπαιγμα στο βίντεο, ένα παραμορφωμένο ηχητικό απόσπασμα, μια εικονοστοιχειωμένη ανωμαλία που καταλήγει σε κάτι ανησυχητικά εξωγήινο. Αυτές οι ατέλειες, αντί να απαξιώνουν τα βίντεο, προσθέτουν στην αυθεντικότητά τους.
Οι θεωρίες αφθονούν. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι περίτεχνες φάρσες, σχολαστικά κατασκευασμένες από ψηφιακούς καλλιτέχνες και κινηματογραφιστές. Άλλοι ψιθυρίζουν για ένα μυστικό κυβερνητικό πρόγραμμα, μια ελεγχόμενη διαρροή για να εξοικειωθεί το κοινό με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Μια περιθωριακή ομάδα υποστηρίζει ακόμα ότι αυτά τα βίντεο είναι οι ακούσιες συνέπειες μιας απατεώνας τεχνητής νοημοσύνης, που πειραματίζεται με χρονικές προσομοιώσεις και κατά λάθος τις μεταδίδει.
Αυτό που είναι αναμφισβήτητο είναι το ψυχολογικό αντίκτυπο. Το φαινόμενο των «Ταξιδιωτών στον Χρόνο» θολώνει τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας. Τα βίντεο, που συχνά συνοδεύονται από κρυπτικά μηνύματα και ανησυχητικά ηχοτοπία, αγγίζουν τις βαθύτερες ανησυχίες μας για το άγνωστο. Τροφοδοτούν τη γοητεία μας με τα «τι θα γινόταν αν» της ιστορίας και το αβέβαιο τοπίο του μέλλοντος.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αγωνίζονται να συμβαδίσουν. Οι αλγόριθμοι που έχουν σχεδιαστεί για να εντοπίζουν την παραπληροφόρηση αποτυγχάνουν να διακρίνουν μεταξύ περίτεχνης μυθοπλασίας και γνήσιων ανωμαλιών. Ο τεράστιος όγκος περιεχομένου, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη πολυπλοκότητά του, καθιστά σχεδόν αδύνατο το φιλτράρισμα.
Η άνοδος των «Ταξιδιωτών στον Χρόνο» εγείρει επίσης βαθιά ηθικά ερωτήματα. Εάν αυτά τα βίντεο είναι πράγματι στιγμιότυπα του μέλλοντος, ποιες είναι οι επιπτώσεις της παρακολούθησης γεγονότων που δεν έχουν ακόμη εκτυλιχθεί; Θα μπορούσε η γνώση μας για πιθανές μελλοντικές καταστροφές να αλλάξει την πορεία της ιστορίας ή να δημιουργήσει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία;
Ίσως η πιο ανησυχητική πτυχή αυτού του φαινομένου είναι ο τρόπος με τον οποίο αναδιαμορφώνει την αντίληψή μας για τον ίδιο τον χρόνο. Η γραμμική πρόοδος παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος γίνεται όλο και πιο ρευστή, μια εύπλαστη κατασκευή που υπόκειται σε χειραγώγηση και ερμηνεία. Οι «Ταξιδιώτες στον Χρόνο» δεν μας δείχνουν απλώς πιθανά μέλλοντα, αλλά αναδιαμορφώνουν ενεργά την αφήγηση του παρόντος μας.
Οι γραμμές θολώνουν. Είναι ψυχαγωγία; Είναι προπαγάνδα; Είναι μια γνήσια ματιά σε μια αλλοιωμένη χρονογραμμή; Η απάντηση, όπως και τα ίδια τα βίντεο, παραμένει άπιαστη, ένα σφάλμα στον αλγόριθμο της κατανόησής μας, μια ανατριχιαστική υπενθύμιση ότι το μέλλον, και ίσως ακόμη και το παρελθόν, δεν είναι πλέον ένα σταθερό σημείο. Είναι μια viral αίσθηση, ένα ψηφιακό φάντασμα και μια ερπύζουσα ανησυχία που ψιθυρίζει: «Τι θα γινόταν αν…;»
