Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει τεθεί σε λουκέτο (shutdown), μια σοβαρή διακοπή χρηματοδότησης που επηρεάζει υπηρεσίες σε όλη τη χώρα και προκαλεί σημαντική οικονομική και προσωπική ένταση. Αυτή η κρίση είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας του Κογκρέσου να ψηφίσει ή του Προέδρου να υπογράψει νομοθεσία για τη χρηματοδότηση των κυβερνητικών λειτουργιών πριν από την προθεσμία του οικονομικού έτους, τα μεσάνυχτα της 30ής Σεπτεμβρίου.
Τι σημαίνει το κυβερνητικό λουκέτο
Ένα κυβερνητικό λουκέτο, είτε πλήρες είτε μερικό, συμβαίνει επειδή η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν μπορεί νομικά να δαπανήσει χρήματα χωρίς έγκριση (πίστωση) του Κογκρέσου. Όταν οι υφιστάμενοι νόμοι χρηματοδότησης (νομοσχέδια πιστώσεων) λήγουν και δεν έχει ψηφιστεί καμία νέα χρηματοδότηση ή προσωρινή παράταση, οι υπηρεσίες των οποίων οι προϋπολογισμοί βασίζονται σε ετήσιες πιστώσεις οφείλουν να αναστείλουν όλες τις «μη απαραίτητες» δραστηριότητες.
Βασικές επιπτώσεις του λουκέτου:
• Υποχρεωτικές άδειες (Furloughs) για ομοσπονδιακούς υπαλλήλους: Εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι που θεωρούνται «μη εξαιρούμενοι» τίθενται άμεσα σε άδεια άνευ αποδοχών (unpaid furlough), δηλαδή στέλνονται σπίτι χωρίς πληρωμή. Οι υπηρεσίες πρέπει να διατηρήσουν τους «εξαιρούμενους» υπαλλήλους—εκείνους που εκτελούν καθήκοντα ζωτικής σημασίας για την προστασία της ζωής και της ιδιοκτησίας (όπως ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, αστυνομικοί και εν ενεργεία στρατιωτικοί)—αλλά αυτοί αναγκάζονται να εργάζονται χωρίς αμοιβή μέχρι να λήξει το λουκέτο. Αν και ιστορικά το Κογκρέσο έχει ψηφίσει αναδρομική καταβολή αποδοχών για όλους τους πληγέντες υπαλλήλους, η άμεση έλλειψη εισοδήματος δημιουργεί σοβαρή οικονομική δυσχέρεια.
• Διακοπή υπηρεσιών: Ένα ευρύ φάσμα ομοσπονδιακών υπηρεσιών στις οποίες βασίζεται το κοινό αναστέλλεται προσωρινά ή καθυστερεί σημαντικά. Αυτό περιλαμβάνει:
o Εθνικά πάρκα και μουσεία: Πολλά εθνικά πάρκα, μνημεία και μουσεία Smithsonian ενδέχεται να κλείσουν ή να λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό, οδηγώντας σε έλλειψη υπηρεσιών, προβλήματα συντήρησης και πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια.
o Ρυθμιστικές δραστηριότητες: Οι επιθεωρήσεις ασφάλειας τροφίμων, η περιβαλλοντική παρακολούθηση και ορισμένες ιατρικές έρευνες (όπως η εγγραφή νέων ασθενών σε κλινικές δοκιμές του NIH) ενδέχεται να περιοριστούν.
o Επεξεργασία δανείων και αδειών:Καθυστερήσεις μπορούν να επηρεάσουν υπηρεσίες όπως δάνεια μικρών επιχειρήσεων, στεγαστικά δάνεια και έκδοση διαβατηρίων/βίζας.
o Οικονομικά δεδομένα: Η δημοσιοποίηση βασικών οικονομικών δεικτών, όπως η μηνιαία έκθεση για την απασχόληση, ενδέχεται να ανασταλεί.
Τι συνεχίζει να λειτουργεί;
Είναι σημαντικό ότι οι απαραίτητες υπηρεσίες που προστατεύουν τη ζωή και την ιδιοκτησία συνεχίζουν να λειτουργούν, όπως και πολλά προγράμματα που χρηματοδοτούνται εκτός της ετήσιας διαδικασίας πιστώσεων:
• Προγράμματα υποχρεωτικών δαπανών: Παροχές όπως οι πληρωμές Κοινωνικής Ασφάλισης, Medicare και Medicaid γενικά συνεχίζονται επειδή χρηματοδοτούνται από μόνιμες πιστώσεις. Ωστόσο, οι σχετικές διοικητικές υπηρεσίες (όπως η επαλήθευση παροχών ή η έκδοση νέων καρτών) μπορεί να επιβραδυνθούν σοβαρά.
• Εθνική ασφάλεια και δημόσια τάξη: Εν ενεργεία στρατιωτικό προσωπικό, συνοριοφύλακες, υπηρεσίες επιβολής του νόμου (FBI, κ.λπ.), επείγουσα ιατρική περίθαλψη και οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας συνεχίζουν να εργάζονται.
• Ταχυδρομική υπηρεσία των ΗΠΑ (U.S. Postal Service): Η διανομή αλληλογραφίας δεν επηρεάζεται, καθώς η Ταχυδρομική Υπηρεσία των ΗΠΑ χρηματοδοτείται κυρίως από τις πωλήσεις γραμματοσήμων και τις υπηρεσίες της.
Τι συμβαίνει τώρα;
Το κυβερνητικό λουκέτο παραμένει σε ισχύ έως ότου το Κογκρέσο και ο Πρόεδρος συμφωνήσουν και ψηφίσουν ένα νέο νομοσχέδιο χρηματοδότησης.
Ο δρόμος προς την επίλυση
Ένα λουκέτο επιλύεται συνήθως με έναν από τους δύο παρακάτω τρόπους:
1. Ψήφιση μιας συνεχιζόμενης απόφασης (Continuing Resolution - CR): Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη βραχυπρόθεσμη λύση. Μια CR παρέχει προσωρινή χρηματοδότηση, συνήθως στα τρέχοντα ή ελαφρώς προσαρμοσμένα επίπεδα, για καθορισμένο χρονικό διάστημα (π.χ., λίγες εβδομάδες ή μήνες). Αυτό το μεταβατικό μέτρο δίνει στους νομοθέτες περισσότερο χρόνο για να διαπραγματευτούν ένα ολοκληρωμένο, μακροπρόθεσμο πακέτο πιστώσεων.
2. Ψήφιση πλήρων νομοσχεδίων πιστώσεων: Η ιδανική, αλλά συχνά πιο δύσκολη λύση, είναι το Κογκρέσο να ψηφίσει και τα 12 απαραίτητα ετήσια νομοσχέδια πιστώσεων, τα οποία στη συνέχεια υπογράφονται και γίνονται νόμος από τον Πρόεδρο.
Μέχρι να ολοκληρωθεί μία από αυτές τις ενέργειες, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παραμένει σε κατάσταση αναστολής λειτουργίας.
Πιθανές συνέπειες ενός παρατεταμένου λουκέτου
Όσο περισσότερο διαρκεί ένα λουκέτο, τόσο πιο σοβαρές είναι οι συνέπειές του:
• Οικονομική ζημιά: Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ένα παρατεταμένο λουκέτο μπορεί να μειώσει την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, καθώς οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι περιορίζουν τις δαπάνες και οι οντότητες του ιδιωτικού τομέα που εξαρτώνται από ομοσπονδιακές συμβάσεις ή άδειες χάνουν μόνιμα εισόδημα.
• Οικονομική ένταση για τις οικογένειες: Η οικονομική πίεση στους υπαλλήλους σε άδεια και σε αυτούς που εργάζονται χωρίς αμοιβή μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία πληρωμής δανείων, ενοικίων ή άλλων υποχρεώσεων, επηρεάζοντας την πιστοληπτική τους ικανότητα και τη σταθερότητά τους.
• Διάβρωση της δημόσιας εμπιστοσύνης: Τα επαναλαμβανόμενα λουκέτα σηματοδοτούν πολιτική δυσλειτουργία, η οποία μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση και να ταρακουνήσει τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές εγείροντας ανησυχίες για τη σταθερότητα της οικονομίας των ΗΠΑ.
• Καθυστέρηση κρίσιμων λειτουργιών: Βασικές κυβερνητικές δραστηριότητες, από την επιστημονική έρευνα και τα έργα υποδομής έως τις εκταμιεύσεις ομοσπονδιακών δανείων, επιβραδύνονται σημαντικά ή σταματούν, δημιουργώντας μια μεγάλη συσσώρευση εργασιών που μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες ή μήνες για να εκκαθαριστεί, ακόμη και μετά την αποκατάσταση της χρηματοδότησης.
