Σε μια σημαντική θαλάσσια επιχείρηση που προκάλεσε άμεση διεθνή καταδίκη, ο Στολίσκος Global Sumud—συμπεριλαμβανομένου του σκάφους «Οξυγόνο»—αναχαιτίστηκε από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) σε διεθνή ύδατα, καθώς προσπαθούσε να σπάσει τον μακροχρόνιο ισραηλινό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας. Ο στολίσκος, αποτελούμενος από πολλά σκάφη που μετέφεραν ακτιβιστές, ανθρωπιστική βοήθεια και υψηλού προφίλ προσωπικότητες, απέπλευσε από την Ισπανία με σκοπό να αναδείξει τη δεινή ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα.
Η αναχαίτιση και η κράτηση
Η κορύφωση του πολύμηνου ταξιδιού του στολίσκου ήρθε όταν ισραηλινά πολεμικά πλοία άρχισαν να αναχαιτίζουν τα σκάφη, καθώς πλησίαζαν τις ακτές της πολιορκημένης παλαιστινιακής περιοχής. Αναφορές από ακτιβιστές που επέβαιναν στα σκάφη έδειξαν ότι στρατιωτικά σκάφη πλησίασαν επιθετικά και κύκλωσαν τα σκάφη τους, ενώ παρεμβολές επικοινωνίας και εμφανής δραστηριότητα drones προηγήθηκαν της τελικής επιβίβασης στα πλοία. Οι διοργανωτές είχαν αναφέρει νωρίτερα αρκετές υποτιθέμενες επιθέσεις drones στα σκάφη τους, συμπεριλαμβανομένων εκρήξεων και ζημιών στον εξοπλισμό επικοινωνιών, τις ημέρες πριν από την τελική αναχαίτιση.
Η ενέργεια του IDF οδήγησε στην κράτηση δεκάδων διεθνών ακτιβιστών, συμπεριλαμβανομένης της επιφανούς Σουηδής ακτιβίστριας για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ. Οι ακτιβιστές, που κατάγονταν από δεκάδες χώρες, φέρονται να οδηγήθηκαν σε ισραηλινό λιμάνι. Η αναχαίτιση πραγματοποιήθηκε με το σκεπτικό της διατήρησης της ισραηλινής θαλάσσιας ζώνης αποκλεισμού γύρω από τη Γάζα, η οποία, όπως δηλώνει το Ισραήλ, είναι απαραίτητη για να αποτραπεί η εισαγωγή όπλων από τη Χαμάς.
Σκοπός του στολίσκου και ανθρωπιστικό πλαίσιο
Ο Στολίσκος Global Sumud, ο οποίος φέρεται να περιλάμβανε περίπου 50 μικρά σκάφη, μετέφερε ένα συμβολικό ποσό ανθρωπιστικής βοήθειας, κυρίως τρόφιμα και φάρμακα, για τους κατοίκους της Γάζας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης και του αποκλεισμού. Ομάδες ακτιβιστών έχουν επανειλημμένα αμφισβητήσει τον αποκλεισμό, χαρακτηρίζοντάς τον ως μορφή συλλογικής τιμωρίας που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Οι διοργανωτές του στολίσκου δήλωσαν ότι η αποστολή τους ήταν να αμφισβητήσουν τον αποκλεισμό και να επιστήσουν την παγκόσμια προσοχή στα δεινά των περισσοτέρων από δύο εκατομμυρίων ανθρώπων στη Γάζα.
Το περιστατικό αυτό αποτελεί την πιο πρόσφατη από μια σειρά προσπαθειών διεθνών ακτιβιστών όλα αυτά τα χρόνια να σπάσουν τον ισραηλινό αποκλεισμό, σχεδόν όλες εκ των οποίων έχουν αναχαιτιστεί ή δεχθεί επίθεση. Μια προηγούμενη, θανατηφόρα αντιπαράθεση που αφορούσε το σκάφος Mavi Marmara το 2010 είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο εννέα Τούρκων ακτιβιστών και προκάλεσε ένα σοβαρό διπλωματικό ρήγμα μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.
Διεθνής αντίδραση
Η είδηση της αναχαίτισης πυροδότησε άμεσες διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη, με εκδηλώσεις να ξεσπούν σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και το Βέλγιο σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους και τους κρατούμενους ακτιβιστές.
Αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξέδωσαν δηλώσεις σχετικά με την κατάσταση. Ο Υπουργός Άμυνας της Ιταλίας, για παράδειγμα, κατήγγειλε τις προηγούμενες υποτιθέμενες επιθέσεις drones στον στολίσκο και φέρεται να ανακατεύθυνε ένα ιταλικό πολεμικό πλοίο προς την περιοχή για να προσφέρει ενδεχόμενη βοήθεια. Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας φέρεται επίσης να απέστειλε ένα ναυτικό σκάφος.
Η αναχαίτιση και η κράτηση των ακτιβιστών αναζωπυρώνουν τη συζήτηση σχετικά με τη νομιμότητα του ισραηλινού αποκλεισμού, ο οποίος αμφισβητείται σταθερά από διεθνείς φορείς και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ακτιβιστές του Στολίσκου Global Sumud είχαν ως στόχο να δοκιμάσουν τα όρια αυτού του αποκλεισμού και να αναγκάσουν τον κόσμο να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκαλέσει.
