Το Ζώα Φυτά Πράγματα είναι παιχνίδι δημοφιλές και αρχαιότατο. Έλκει την καταγωγή του από την αρχαία Ελλάδα του τέλους των 80’ς ή των αρχών των 90’ς (οι γνώμες των αρχαιολόγων διίστανται) και πιο συγκεκριμένα, από τις σχολικές τάξεις της εποχής εκείνης. Ορδές βαριεστημένων μαθητών απεγνωσμένων να βρουν τρόπο να αποφύγουν την ώρα της παράδοσης άρχισαν σιγά σιγά να δομούν το φορμά του παιχνιδιού. Το παιχνίδι δεν χρειαζόταν παρά χαρτί και μολύβι, αξεσουάρ ταυτόσημα με την έννοια του μαθητή. Είχε εξάλλου ένα βασικό αβαντάζ. Ήταν σχεδόν σιωπηλό και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια αλλά με περισσό θράσσος μπορούσες να περάσεις και για επιμελές σπασικλάκι που κρατάς σημειώσεις, στους βιβλικούς εκείνους καιρούς που τα μαθήματα λάμβαναν χώρα αποκλειστικά σε σχολικές αίθουσες και δια ζώσης. Όπως ακριβώς η επική ποίηση, το παιχνίδι διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και διασώθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Στήλες μπαινόβγαιναν ανάλογα με την έμπνευση της σαιζόν, της στιγμής, των εφηβικών παθών κ.λ.π., όπως για παράδειγμα στήλες που δεν διασώθηκαν στο mainstream, τύπου: Αντιπαθούκλα ολκής, Κρετίνος από κούνια, για να αναφέρουμε αυτές που δεν επισείουν χρηματικά πρόστιμα. Η δημοφιλία του παιχνιδιού έφτασε σε τέτοια επίπεδα που κυκλοφόρησε σε βιομηχανικό επιτραπέζιο, app, τατουάζ και γκράφιτι. Στη live μορφή του, ένας παίκτης λέει από μέσα του την αλφαβήτα και κάποιος άλλος τον διακόπτει. Το γράμμα στο οποίο σταματάει, είναι το αρχικό των λέξεων που καταγράφονται σε κάθε κατηγορία.
Στη δική μας στήλη, το αρχικό γράμμα θα μας υπαγορεύει ο κάθε μήνας, δηλαδή Ν για Νοέμβριος, Δ για Δεκέμβριος κ.ο.κ. Το φορμά που χρησιμοποιούμε είναι generic για να συνεννοούμαστε και δηλώνουμε εξ’ αρχής πως φιλοδοξούμε η στήλη να αποτελέσει ένα σικ cheatsheet για όποιον συνεχίζει να παίζει το παίγνιον τούτο εκεί έξω.
ΟΝΟΜΑΤΑ
ΑΙΘΡΑ
Trivia: Σαν κύριο όνομα, μας παραπέμπει στην ελληνική μυθολογία και σε δύο διαφορετικά μυθικά πρόσωπα. Η Αίθρα ήταν η κόρη του βασιλιά Πιτθέως, πριγκίπισσα της Τροιζήνας και μητέρα του Θησέα. Αίθρα όμως ήταν και μία από τις Ωκεανίδες, κόρη του Τιτάνα Ωκεανού, σύζυγος του Άτλαντα και μητέρα των Πλειάδων. Σαν ουσιαστικό η λέξη «αίθρα» σημαίνει την καθαρή και αίθρια ατμόσφαιρα.
Fun fact: Ένας αστεροειδής που ανακαλύφθηκε το 1873, πήρε το όνομά του από τη μητέρα του Θησέα και βαφτίστηκε 132Αίθρα. Μετά την ανακάλυψή της από τον Αμερικανό αστρονόμο Τζέιμς Κρεγκ Γουάτσον, η 132Αίθρα χάθηκε, εξαιτίας ανεπαρκούς χρονικού διαστήματος ανάμεσα στις αρχικές παρατηρήσεις, και ξαναβρέθηκε το 1922.
ΖΩΑ
ΑΡΜΑΝΤΙΛΛΟ
Trivia: Πρόκειται για μικρό θηλαστικό της οικογένειας Δασυποδίδες. Το σώμα του είναι χαρακτηριστικό καθώς καλύπτεται από οστεώδες κέλυφος, στοιχείο στο οποίο οφείλεται και το όνομά του: στα ισπανικά η λέξη «αρμαντίλλο» σημαίνει «μικρό θωρακισμένο». Υπάρχουν πολλά είδη αρμαντίλλο και διακρίνονται από τον αριθμό των ζωνών στην πανοπλία τους. Το αρμαντίλλο έχει γίνει το επίσημο σύμβολο της πολιτείας του Τέξας των ΗΠΑ. Όμως ταυτόχρονα θεωρείται και παράσιτο και συχνά μπορεί κανείς να το βρει νεκρό στην άκρη των δρόμων.
Fun fact: Το περίεργο αυτό θηλαστικό μπορεί να βυθιστεί στο νερό, εκτός αν φουσκώσει το στομάχι του με αέρα, οπότε και διπλασιάζεται σε μέγεθος. Επίσης, τα αρμαντίλλο είναι από τα λίγα θηλαστικά που ζευγαρώνουν πρόσωπο με πρόσωπο και τα ζώα που βλέπουν τα πιο πολλά όνειρα! Η κινηματογραφική εκδοχή του στις «Ανθισμένες Μανόλιες» παραμένει αξέχαστη, όπου μια τούρτα red velvet σε σχήμα αρμαντίλλο σφάζεται με περισσή χάρη από την πάντα ξινισμένη οικογενειακή φίλη της οικογένειας (την οποία υποδύεται αριστουργηματικά η Σίρλεϋ ΜακΛέην) για να προσφέρει τα… οπίσθια του κέηκ-αρμαντίλλο στον άσπονδο εχθρό της!
ΦΥΤΑ
ΑΜΑΡΥΛΛΙΔΑ
Η Αμαρυλλίς στην ελληνική μυθολογία ήταν η νύμφη που ερωτεύτηκε τόσο βαθιά τον Ατλαίοντα, έναν βοσκό με παγωμένη καρδιά, ώστε τρυπούσε την καρδιά της με το χρυσό βέλος της για τριάντα ημέρες και έριχνε σταγόνες από το αίμα της έξω από την πόρτα του. Από το αίμα της θα γεννιόταν ένα μοναδικό λουλούδι που θάμπωσε τελικά τον βοσκό με το βαθυκόκκινο χρώμα του και έτσι της άνοιξε την καρδιά του. Η Αμαρρυλίς ανήκει σε ένα μικρό γένος ανθοφόρων βολβών με δύο μόνο είδη. Το πιο γνωστό είναι η Amaryllis belladonna, ενδημικό φυτό της περιοχής του Δυτικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής, φυτεύεται την εποχή της άνοιξης και ανθίζει στα τέλη του καλοκαιριού, σε αντίθεση με την αμαρυλλίδα του γένους Hippeastrum που φυτεύεται το φθινόπωρο. Το γοητευτικό αυτό φυτό εντυπωσιάζει με τα τεράστια κατακόκκινα λουλούδια και με το επιβλητικό του μέγεθος και αποτελεί έναν από τους πιο όμορφους και ανθεκτικούς βολβούς λουλουδιών και ένα από τα αγαπημένα φυτά των Χριστουγέννων. Οι Αμαρρυλίδες έχουν επίσης την ικανότητα να βγάζουν ρίζες και να αναπτύσσονται χωρίς χώμα, μέσα σε νερό.
Fun fact: Αξίζει να σημειωθεί ότι το μπουμπούκι του λουλουδιού ξεπηδάει ξαφνικά ανάμεσα στα φύλλα εκεί που δεν το περιμένεις, θυμίζοντας τον μύθο και τις σταγόνες του αίματος της μυθικής νύμφης Αμαρυλλίδος.
ΠΡΑΓΜΑΤΑ
ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΑΣ
Trivia: Αγαπημένο και άκρως αναγκαίο αξεσουάρ των σπιτιών στη διάρκεια των ζεστών ημερών του καλοκαιριού. Ο ρόλος του κυριαρχικός στις δύσκολες μέρες του καύσωνα που διανύουμε. Αν και συγκρινόμενος με το air-condition προφανώς υστερεί, αφού στην πραγματικότητα δεν δροσίζει τον αέρα, απλώς τον ανακυκλώνει και ίσως κάποιες στιγμές, όταν η μηχανή του υπερθερμαίνεται, συμβάλλει στην αύξηση της θερμότητας στο περιβάλλον, το… «αυτί» του δεν ιδρώνει. Γιατί λόγω του ότι είναι οικονομικότερος, τόσο στην αγορά του όσο και τη χρήση του, μεταφέρεται πιο εύκολα και είναι πιο εύχρηστος, γίνεται ανάρπαστος και υπήρξαν εποχές που σε ορισμένες περιόδους εξαφανιζόταν από την αγορά. Στη συνέχεια βέβαια η παραγωγή του αυξανόταν με ρυθμούς αναγέννησης κεφαλών Λερναίας Ύδρας και μάλιστα συχνά με εξελιγμένο design ή και απολύτως ρετρό.
Fun fact: Παρά τη συχνή χρήση του ονόματός του σε συνδυασμό με τη λέξη «λάσπη», κυρίως στην πολιτική ζωή, είναι βέβαιο ότι στην αντιπαράθεσή του με το air-condition εντέλει θα επικρατήσει, ως «φιλικός» προς το περιβάλλον. Είναι γνωστό ότι ήδη υπάρχουν χώρες στις οποίες το air-condition έχει απαγορευθεί επειδή συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ
ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ
Trivia: Ένα από τα πλέον γοητευτικά και επιθυμητά επαγγέλματα στο παρελθόν για τα μικρά αγόρια. Ακόμα και σήμερα, παρά το γεγονός ότι τα δεδομένα σχετικά με την ισότητα των φύλων έχουν αλλάξει, συνεχίζει να είναι ένα επάγγελμα ανδροκρατούμενο και μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών διεκδικεί τη θέση του στους αιθέρες. Τόσο οι εικόνες των αεροπλάνων που εν ειρήνη πραγματοποιούν τις πτήσεις τους συνδέοντας μακρινούς μεταξύ τους τόπους, κυρίως όμως τα ντοκιμαντέρ και οι πολεμικές ταινίες που με δραματικό τρόπο αναδεικνύουν τη δράση και τον ρόλο της αεροπορίας σε καιρό πολέμου, συγκινούν τα μικρά αγόρια και ενεργοποιούν την υποκρυπτόμενη ηρωική διάθεσή τους να διαπρέψουν ως πιλότοι.
Fun fact: Στον σύγχρονο κόσμο την πρωτιά της κατάκτησης των αιθέρων κατέχουν οι Αμερικανοί αδελφοί Ράιτ, Όρβιλ και Ουίλμπερτ, ως εφευρέτες, κατασκευαστές και πιλότοι του πρώτου αεροπλάνου. Ωστόσο σημαντικός υπήρξε επίσης ο ρόλος της Αμερικανίδας Αμέλια Έρχαρτ, που τιμήθηκε με το σταυρό της Διακεκριμένης Πτήσης ως η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό Ωκεανό. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν στις 15.05.1923 η Έρχαρτ πήρε την άδεια πιλότου από τη Διεθνή Συνομοσπονδία Αεροπορίας, άλλες 15 γυναίκες είχαν προηγηθεί στον τομέα αυτό. Στον τόπο μας, όπου πάντα είμαστε περήφανοι για τους μυθικούς μας προγόνους, τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο (για τις κατακτήσεις, την αποκοτιά, ακόμα και τα λάθη τους), η Στρατιωτική Σχολή εκπαίδευσης και παραγωγής αεροπόρων ονομάζεται Σχολή Ικάρων.
ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ
ΑΛΣΑΤΙΑ
Trivia: Η Αλσατία αποτελεί έναν από τους πιο ιδιαίτερους τόπους της Ευρώπης, όντας μια πλούσια περιοχή τόσο υπεργείως όσο και υπογείως με συνολική έκταση 8.280 τ. χλμ. Τα εδάφη της, που εμπεριέχουν σημαντικές ποσότητες σιδήρου, αργύρου, χαλκού, ψευδάργυρου, μαρμάρου, σχιστόλιθου, καλίου αλλά και πετρελαίου, αποτέλεσαν μήλο της έριδος ανάμεσα σε Γερμανία και Γαλλία σε όλη της διάρκεια της πλούσιας ιστορίας της. Η Αλσατία άλλαξε χέρια αρκετές φορές. Κατά την αρχαιότητα ανήκε στους Κέλτες. Αργότερα υπήρξε μέρος της Γερμανίας και της Γαλλίας εναλλάξ, ώσπου μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εντάχθηκε μόνιμα στο κράτος της Γαλλίας. Εξαιτίας αυτής της… κινητικότητας, η Αλσατία έφτασε να είναι μια από τις πιο πλούσιες πολιτισμικά περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου, με κυριότερο δείγμα αυτής της πολυπολιτισμικότητάς της τη γλώσσα.
Fun fact: Στην Αλσατία μιλιούνται τόσο τα γαλλικά όσο και τα γερμανικά με τη μορφή της αλσατικής διαλέκτου. Η αλσατική διάλεκτος προσομοιάζει στην ελβετική και βασίζεται κυρίως στα γερμανικά. Αυτό αποτελεί ενίοτε σημείο σύγχυσης ακόμα και για τους ίδιους τους κατοίκους, καθώς πολλά τοπωνύμια έχουν γερμανική ρίζα και προέλευση που σήμερα προφέρονται με γαλλική προφορά, γεγονός που ξενίζει τους γερμανόγλωσσους!
ΔΙΑΣΗΜΟΙ
ΑΪΝΣΤΑΙΝ
Trivia: Είτε χρησιμοποιήσετε το μικρό του όνομα είτε το επώνυμό του, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι η πλέον κατάλληλη επιλογή γι’ αυτήν την κατηγορία. Διάσημος Γερμανός φυσικός εβραϊκής καταγωγής, βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1921 για το Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο. Για το ευρύ κοινό όμως το όνομά του συνδέεται με τη Θεωρία της Σχετικότητας και από πολλούς θεωρείται ο σημαντικότερος επιστήμονας του 20ου αιώνα και ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών. Μαζί με τον Αϊνστάιν έγινε γνωστός σε όλους και ο τύπος E=mc2, η πιο διάσημη εξίσωση στον κόσμο. Οι ανακαλύψεις του Αϊνστάιν σχετικά με τη φύση του χώρου και του χρόνου συνιστούν μέχρι σήμερα οδηγό στην επιστημονική έρευνα, ειδικά στον τομέα της Φυσικής αλλά και στην Κοσμολογία και τα Μαθηματικά. Κατά τη γνώμη μας αυτό που τον κατέστησε καθ’ όλα σημαντικό ως επιστήμονα είναι ότι έφερε την επιστήμη και τις κατακτήσεις της πιο κοντά στον απλό κόσμο, αφού συνήθιζε να κάνει γνωστές τις ανακαλύψεις του στο ευρύ κοινό.
Fun fact: Το 1940 ο Αϊνστάιν πολιτογραφήθηκε Αμερικανός, ενώ το 1952 του προτάθηκε η προεδρία του νεοσύστατου τότε κράτους του Ισραήλ, την οποία αρνήθηκε για διάφορους λόγους. Όταν πέθανε το 1955, οι επιστήμονες της εποχής επιδίωξαν να μάθουν τι ήταν αυτό που τον έκανε τόσο ευφυή και αφαίρεσαν τον εγκέφαλό του για να τον μελετήσουν. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν πως το τμήμα του εγκεφάλου που ευθύνεται για τη μαθηματική σκέψη ήταν ασυνήθιστα μεγάλο στον δικό του εγκέφαλο.
ΦΑΓΗΤΑ
ΑΡΑΚΑΣ
Trivia: Νόστιμο ελληνικό φαγητό υπαγόμενο στην κατηγορία των λαδερών. Οι παλιότεροι τον απολάμβαναν μαγειρεμένο απλά με κρεμμύδι και άνηθο, συνοδευμένο συχνά με δροσερό γιαούρτι τα καλοκαίρια. Άλλωστε το καλοκαίρι ήταν η εποχή της κυριαρχίας των λαδερών (φασολάκια, μπάμιες, τουρλού, κολοκυθάκια μπριάμ). Δεν έλειπε από το ελληνικό τραπέζι και τις άλλες εποχές είτε αποξηραμένος είτε σε κονσέρβα. Σήμερα, βέβαια, με την τεχνική της κατάψυξης μπορούμε εύκολα να απολαμβάνουμε τα πλούσια οφέλη του σε όλες τις εποχές του χρόνου.
Fun fact: Ο αρακάς ως πλούσια πηγή πρωτεΐνης, μαγνησίου, καλίου, βιταμίνης Β και C, σιδήρου κ.α. είναι τροφή ιδιαίτερα επωφελής τόσο για την καθημερινή διατροφή μας, όσο και για τις περιόδους δίαιτας με σκοπό την απώλεια βάρους. Στους πιο ευαίσθητους οργανισμούς η κατανάλωσή του επιφέρει έντονη συσσώρευση αερίων στο έντερο με αποτέλεσμα την ανάγκη… αποβολής τους!
